کد مطلب:151486 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:214
گردهمایی بزرگ منی
سلیم بن قیس در ادامه ی گزارش پیشین خود می گوید: دو سال پیش از مرگ معاویه، حسین بن علی - علیه السلام - به حج رفت و عبدالله بن جعفر و عبدالله بن عباس هم با وی بودند.
حسین بن علی - علیه السلام - بنی هاشم را گرد آورد، از مرد و زن، و موالی و پیروانشان، چه آنها كه حج گزارده بودند و چه آنها كه نگزارده؛ و نیز كسانی كه انصار را كه او و خاندانش را می شناختند.
هیچیك از اصحاب پیامبر خدا - صلی الله علیه و آله و سلم - فرزندانشان،
تابعان، و نیز انصار كه به صلاح و عبادت پیشگی معروف بودند، در این جمع از قلم نیفتاده بود.
بدین منوال، بیش از هزار مرد در «منی» نزد حسین - علیه السلام - گرد آمدند. [1] این گردهمآئی عظیم «منی» ر می توان، از دو سویه، یك برخورد سیاسی مهم تلقی كرد:
1. این اجتماع، یك گردهمائی و خیزش بزرگ بود كه شمار زیادی از نامداران و شخصیتهای برجسته و معروف میان امت را گرد هم می آورد؛ به طوری كه بی اعتنائی به اثر آن و منع مردم از پرس و جو درباره ی آن، شدنی نبود.
2. این اجتماع، بزرگترین «مجلس» دربرگیرنده ی صاحبنظران امت و شخصیتهای دارای حق اظهارنظر و قانونگذاری بود، یعنی نخبگان پیشرو از اهل حل و عقد، و نمایندگان همه ی گروههای فعال جامعه ی اسلامی: علویان، صحابه (اعم از مهاجران و انصار)، تابعان، و نیز زنان، و فرزندان، و موالی. چنان كه به سبب وجود نمایندگان همه ی طبقات ملت مسلمان، می توان این گردهمآئی را یك «همه پرسی مردمی فراگیر» شمرد.
درایت و كیاست به كار بسته شده در انتخاب زمان و مكان برگزاری این گردهمآئی بزرگ هم، ناگفته پیداست:
سرزمین «منی»، گشاده و فراخ است، و بخشی است از حرم كه می تواند چنین اجتماع عظیمی را یكجا در خود و در میان همه ی كسانی كه بدانسو رهسپارند، چه حاجیانی كه ادای واجب می كنند و چه آنان كه به كارهای دیگر می پردازند، بگنجاند؛ چنین اجتماع عظیم و توجه برانگیزی در این سرزمین باز، از هیچیك از حاضران پوشیده نمی ماند و بدین وسیله خبر آن پراكنده می شود و پشت درهای بسته و بین دیوارهای مكانی ویژه، محصور نمی گردد.
این اجتماع بناگزیر باید در زمان حضور در منی، یعنی روز عید اكبر، عید قربان، دهم ذی الحجه و پس از آن، صورت پذیرد؛ چون همه ی حاجیان و كارگزاران و
همراهانشان باید برای ادای مناسك یا وظائفی كه در قبال حجاج برعهده دارند،، در سرزمین منی حاضر باشند.
انتخاب چنین زمان و مكانی، با توجه به چگونگی اشخاص انتخاب شده برای شركت در این اجتماع، بروشنی نشانگر تدبیر و اهتمام بلیغی است كه امام در این برخورد اتخاذ فرموده است.
اما درونمایه ی آن سخنرانی تاریخی كه امام حسین - علیه السلام - ایراد فرمود، اینست كه با هم می خوانیم [2] .
حسین بن علی - علیه السلام - بنی هاشم را گرد آورد، از مرد و زن، و موالی و پیروانشان، چه آنها كه حج گزارده بودند و چه آنها كه نگزارده؛ و نیز كسانی كه انصار را كه او و خاندانش را می شناختند.
هیچیك از اصحاب پیامبر خدا - صلی الله علیه و آله و سلم - فرزندانشان،
تابعان، و نیز انصار كه به صلاح و عبادت پیشگی معروف بودند، در این جمع از قلم نیفتاده بود.
بدین منوال، بیش از هزار مرد در «منی» نزد حسین - علیه السلام - گرد آمدند. [1] این گردهمآئی عظیم «منی» ر می توان، از دو سویه، یك برخورد سیاسی مهم تلقی كرد:
1. این اجتماع، یك گردهمائی و خیزش بزرگ بود كه شمار زیادی از نامداران و شخصیتهای برجسته و معروف میان امت را گرد هم می آورد؛ به طوری كه بی اعتنائی به اثر آن و منع مردم از پرس و جو درباره ی آن، شدنی نبود.
2. این اجتماع، بزرگترین «مجلس» دربرگیرنده ی صاحبنظران امت و شخصیتهای دارای حق اظهارنظر و قانونگذاری بود، یعنی نخبگان پیشرو از اهل حل و عقد، و نمایندگان همه ی گروههای فعال جامعه ی اسلامی: علویان، صحابه (اعم از مهاجران و انصار)، تابعان، و نیز زنان، و فرزندان، و موالی. چنان كه به سبب وجود نمایندگان همه ی طبقات ملت مسلمان، می توان این گردهمآئی را یك «همه پرسی مردمی فراگیر» شمرد.
درایت و كیاست به كار بسته شده در انتخاب زمان و مكان برگزاری این گردهمآئی بزرگ هم، ناگفته پیداست:
سرزمین «منی»، گشاده و فراخ است، و بخشی است از حرم كه می تواند چنین اجتماع عظیمی را یكجا در خود و در میان همه ی كسانی كه بدانسو رهسپارند، چه حاجیانی كه ادای واجب می كنند و چه آنان كه به كارهای دیگر می پردازند، بگنجاند؛ چنین اجتماع عظیم و توجه برانگیزی در این سرزمین باز، از هیچیك از حاضران پوشیده نمی ماند و بدین وسیله خبر آن پراكنده می شود و پشت درهای بسته و بین دیوارهای مكانی ویژه، محصور نمی گردد.
این اجتماع بناگزیر باید در زمان حضور در منی، یعنی روز عید اكبر، عید قربان، دهم ذی الحجه و پس از آن، صورت پذیرد؛ چون همه ی حاجیان و كارگزاران و
همراهانشان باید برای ادای مناسك یا وظائفی كه در قبال حجاج برعهده دارند،، در سرزمین منی حاضر باشند.
انتخاب چنین زمان و مكانی، با توجه به چگونگی اشخاص انتخاب شده برای شركت در این اجتماع، بروشنی نشانگر تدبیر و اهتمام بلیغی است كه امام در این برخورد اتخاذ فرموده است.
اما درونمایه ی آن سخنرانی تاریخی كه امام حسین - علیه السلام - ایراد فرمود، اینست كه با هم می خوانیم [2] .
[1] كتاب سليم بن قيس (ص 165) و الاحتجاج طبرسي (ص 296).
[2] ما نويسنده ي متن عربي كتاب، استاد جلالي - مدظله - در نقل متن سخنراني بر آنچه علامه شيخ محمدصادق نجمي در پژوهش كرامندش ثبت كرده است، تكيه كرده ايم. آن پژوهش به زبان فارسي و به نام «خطبه ي حسين بن علي عليه السلام در مني» از سوي بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي (ع) در مشهد به سال 1411 ه. ق. منتشر گرديده. وي خاطرنشان كرده است كه مجموع اين خطبه، بخش بخش، در كتاب سليم و الاحتجاج طبرسي و تحف العقول ابن شعبه آمده است.
ترجمان گويد: در باب بازسازي خطبه ي مني به نحوي كه استاد نجمي انجام داده اند، جاي ترديد و تامل هست، و نگارنده ي اين سطور آن ترديد و تامل را در مقالتي - زير نام «رخنه ي ترديد در بازسازي خطبه ي مني» - در مجله ي كتاب ماه دين (ش 43، ارديبهشت 1380 ه. ش.، ص 8 و 9) به قلم آورده.